Rio de Janeiro to największe po São Paulo miasto Brazylii, jest stolicą stanu Rio de Janeiro, a do  1960 r. było także stolicą Brazylii. Razem z przedmieściami liczy 12 milionów mieszkańców.

Miasto leży w południowo-wschodniej części państwa w zatoce Guanabara nad Atlantykiem. Położone jest między urwistymi wzgórzami Pão de Açúcar – „Głową Cukru” która, wznosi się na 396 m n.p.m. oraz Corcovado – „Garbatą Górą” ze statuą Chrystusa Zbawiciela. Rio de Janeiro to także wspaniałe, znane na całym świecie piaszczyste plaże Ipanema oraz Copacabana, stadion Maracanã i liczne obiekty olimpijskie. Miasto przyciąga rzesze turystów corocznie obchodzonym karnawałem i muzyką bossa nova.

Rio de Janeiro jest miastem kontrastów: może zaliczać się do najnowocześniejszych metropolii, ale z drugiej strony znajdują się w nim fawele, w których występuje przestępczość narkotykowa, walki gangów i wysoki wskaźnik zabójstw. Sytuacja pogorszyła się na początku roku 2018, kiedy armia brazylijska przejęła władzę nad miastem.

Portugalczycy odkrywając miasto, założyli tutaj nie kolonie, a jedynie faktorie handlowe tak, aby nie przeszkadzać Indianom mieszkającym na tych terenach.
W 1555 r. powstała tu osada francuskich Hugonotów. Zajęli oni całą zatokę, zakładając kolonię La France Antarctique, która z założenia miała być wolna od prześladowań.
Portugalczycy, chcący skolonizować całą Brazylię, już w roku 1565, pod dowództwem Estácio de Sá rozpoczęli walki z Francuzami. Po wygranych walkach w 1567 r. zbudowali nad zatoką miasto, które na cześć patrona Świętego Sebastiana nazwali São Sebastião do Rio de Janeiro.
Nazwę tę jednak szybko przemienili na poprzednią – Rio de Janeiro.